Muhabbet toplantıları fonksiyonel açıdan bir çok amacı gerçekleştirmektedir. Bu tür toplantılarda bir çok Adığe genci birbirleriyle tanışma imkanı bulurlar. Aynı sülaleden olan kişilerde birbirini tanımış olur. Aynı yaş grubundan toplanıp tanışan bu kişilerin eğlenmesini sağlar. Birbirini tanıyan genç kız ve erkekler aradıkları vasıfları taşıyan kişilerle kaşen olarak daha sonra evlenebilme imkanını bulurlar.

Bu tür cemiyetlerde gençlerin kendilerini göstermesi ve kabiliyetlerini sergilemesi için bir fırsattır. Böyle eğlencelerde birbirinden hoşlanman genç kız ve erkekler sanki evlenecek gibi birbirlerine iltifatlar ve ilani aşk ederler. Çeşitli şakalar yaparlar. Şakalar ağır olsa dahi iltifat çerçevesinde yapıldığı için hoş görülür. Bazen aynı kıza bir kaç genç birlikte iltifat ederek eğlenceyi artırır. Kızlar da gençlerin bu iltifatlarına uygun şakalar yapmaktadırlar. Iltifatlarda yapılan tüm şakalara "pseluğ" denmektedir. Pseluğ işin gayri çiddi boyutudur. O cemiyetle sınırlıdır. Birbirinden hoşlanan genç kız ve erkeklerin pseluğ ile başlayıp devam ettirdikleri arkadaşlık ilişkilerine kaşenlik denmektedir. Kaşenlik bir toplantı ya da düğünde başlayıp diğerlerinde de devam edebilmektedir.

Pseluğ zahiren gayri ciddi gibi görünse dahi sınırları ğabze denilen kurallarla sınırlıdır. Gelişi güzel pseluğ yapılamaz. Saygısızlık yapmak karşısındaki kişiyi en ufak bir şekilde rencide etmek yasaktır.

Pseluğ ile başlayıp daha sonra devam eden kaşenlik iki kısma ayrılmaktadır. Bunlardan biri şaka diğeri ise ciddi kaşenliktir. Şaka kaşenliğe semokôv denmektedir. Bu durumda kişiler ciddi olmasalar dahi sırf o geceye ya da bir kaç geceye mahsus olarak kaşen olabilirler. Burada amaç eğlenmek birbirini tanımak bunu yaparken de hoş vakit geçirmektir. Şaka kaşenliğinde kız ve erkek birbirlerine sanki evleneceklermiş gibi meth edici ve övücü sözler söyler. Bu durumda toplumun önünde olmaktadır. Kişi kaşen olmak istemese de sırf o geceye mahsus olmak üzere teklifi kabul etmek durumundadır. Teklif Thamate tarafında getirilir. Fakat her iki tarafta bunun ciddi olmadığını bilir ve bu şekilde muhabbet devam eder. Ancak şaka kaşenlik her iki tarafın isteğiyle ciddiye dönüşebilir. Bu durum kaşenliğe mevzu olan iki kişinin insiyatifinde gelişmektedir.

Kaşenliğin bir de ciddi boyutu vardır. Bu durumda birbirlerini beğenen kız ya da erkek beğendiği ve evlenmek için eş seçmek istediği kişiyle arkadaşlık kurmak isterler. Böyle durumlarda kişiler bu durumu karşı tarafa iletir. Eğer karşı taraf kabul etmişse diğer cemiyetlerde de görüşerek bu ilişkiyi devam ettirirler. Kaşenliğin ciddi boyutunda erkek birkaç arkadaşını alarak kızın veya onun herhangi bir akrabasının evine gider. Kızın da mutlaka yanında bir ya da bir kaç arkadaşı bulunmak durumundadır. Burada kıza kaşenlik teklifi sunar. Bu durumda kız ve erkek arkadaşlarının yanında teklifi değerlendirirler. Birbirlerinden beklentilerini ve isteklerini söylerler.

Kaşenliğin her iki boyutunun da kendine has kuralları vardır. Kaşenlik eğer ciddi ise ve sonuçta evlilik düşüncesi ile kişiler birbirini tanımaya çalışıyorsa bu durumda meclislerde, toplantılarda şaka Kaşenliğin gibi ulu orta gündeme getirilmez. Bu durumda bir çok muhabbette bir araya gelebilirler, bir çok konuda konuşarak birbirlerini daha iyi tanırlar. Fakat ilişkileri diğer kaşenliğe nazaran resmiyet kazanır. Diğeri kadar serbest değildir. Her ne kadar bu kişiler evlilik kararıyla birbirlerini tanımaya çalışsalar da mutlaka evlenecekler diye bir şart yoktur. Eğer bir engel söz konusuysa her iki taraf bu durumdan vazgeçebilir de.

Kişiler evlenmeye karar verirlerse bu sefer bunu kendi aralarında akit altına alırlar. Bu durumda da euj denilen bir hediye verilir. Euj söz karşılığı verilen maddi bir hediyedir. Söz verdi anlamına gelir. Kaşenlik neticesinde evlenmeyi kabul etti demektir. Bu hediyeyi erkek bayandan ister. Bayan da kendi insiyatifinde bir hediye verir. Bu hediye bir boyun bağı, mendil, yüzük, bilezik....., olabilmektedir. Erkekte bunu karşılığında kıza bir yüzük vermektedir. Bu akit hissesi islamiyettede vardır. Islamiyette bu hediye mehri olarak bilinir. Bu karşılıklı hediyeleşme durumu sadece kız ve erkek arasında olmaz. Kızın ve erkeğin yanında arkadaşlarından veya akrabalarından bir kaç kişi bulunmak durumundadır. Söz verme ve hediyeleşme hadisesi onların nezaretinde olmaktadır.

Evlenmek amacıyla kaşen olan ve bunu akit altına alan genç kız ve erkekler bu durumda da toplumdan ayrı yerde yalnız başlarına konuşamazlar. Onların yanlarında mutlaka arkadaşları da olmak durumundadır. Toplumun dışında ve toplumdan habersiz bir yerde konuşmaları yasaktır. Bu durum evleninceye kadar böyle devam eder. (devamı var)

(Şapsığ Jade)